Zawór samochodowy EGR - jak działa zawór EGR i dlaczego jest tak ważny?

Czym jest zawór EGR? Zawór recyrkulacji spalin to kluczowy element silnika, który odpowiada za obniżenie emisji tlenków azotu NOx i zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Zawór działa, cofając część spalin, kierując je z  powrotem do komory spalania. Dzięki temu do cylindrów trafia mniej powietrza, co pozwala obniżyć temperaturę spalania i skutecznie ogranicza ilość szkodliwych tlenków azotu.

System układu recyrkulacji spalin pojawił się w jednostkach wysokoprężnych wraz z zaostrzeniem norm emisji spalin. Zawór EGR otwiera się lub zamyka w zależności od obciążenia silnika, temperatury spalin i aktualnych warunków jazdy, a jego pracą zarządza sterownik silnika.

Działanie zaworu EGR w układzie wydechowym i dolotowym

Podczas pracy silnika, część spalin z układu wydechowego trafia z powrotem do układu dolotowego silnika, gdzie miesza się z powietrzem zasysanym przez silnik. W wyniku tego procesu temperatura w komorze spalania spada, co prowadzi do zmniejszenia emisji tlenków azotu NOx.

W nowoczesnych konstrukcjach zawór EGR (exhaust gas recirculation) współpracuje z chłodnicą spalin, która dodatkowo schładza gaz przed ponownym wprowadzeniem go do silnika. Dzięki temu możliwe jest jeszcze skuteczniejsze obniżenie emisji tlenków azotu.

Zawór EGR w pracy silnika na biegu jałowym i średnim zakresie obrotów

Podczas pracy silnika na obrotach biegu jałowego lub przy średnim zakresie obrotów, EGR pozostaje zamknięty, aby zapobiec nierównemu spalaniu i zachować stabilność obrotów. Zawór EGR otwiera się stopniowo w miarę zwiększania prędkości obrotowej silnika, a jego praca ma bezpośredni wpływ na przepływem spalin i wydajność silnika.

Gdy zawór zablokuje się w pozycji otwartej lub zablokuje się w pozycji zamkniętej, sterownik silnika może zarejestrować błąd i uruchomić kontrolkę “check engine” na desce rozdzielczej. W takim przypadku warto jak najszybciej sprawdzić zawór EGR przy użyciu komputera diagnostycznego.

Objawy uszkodzenia EGR - jak rozpoznać awarię EGR?

Uszkodzony EGR często objawia się problemami w pracy silnika. Kierowca może zauważyć takie symptomy jak: 

• nierównomierna praca silnika lub szarpanie przy przyspieszaniu,
• spadek mocy silnika i zwiększone zużycie paliwa,
• wyczuwalny zapach spalin w kabinie pojazdu,

• dymienie - z rury wydechowej wydobywa się ciemniejszy dym niż zwykle.

   

W skrajnych przypadkach zawór EGR zablokuje się w pozycji otwartej, co może prowadzić do przegrzewania silnika i nadmiernego zanieczyszczenia kolektora dolotowego. Z kolei gdy EGR pozostaje zamknięty, do cylindra silnika trafia zbyt dużo tlenu, co skutkuje wzrostem temperatury i ryzykiem wypalenia filtra DPF lub filtrów cząstek stałych.

Czyszczenie zaworu EGR - jak dbać o układ recyrkulacji spalin

Regularne czyszczenie zaworu EGR to jeden z najważniejszych zabiegów konserwacyjnych, który zapobiega powstawaniu osadów sadzy i nagaru w kolektorze dolotowym. Zanieczyszczenia te mogą prowadzić do ograniczenia przepływu spalin i pogorszenia pracy całego systemu.

Warto wykonywać czyszczenie zaworu co kilkadziesiąt tysięcy kilometrów, szczególnie przy częstej jeździe miejskiej i długiej pracy silnika na niskich obrotach. W przypadku znacznego zużycia zaleca się również wymianę zaworu EGR, by przywrócić prawidłowe funkcjonowanie układu recyrkulacji spalin.

Awaria EGR - skutki i możliwe rozwiązania

Awaria EGR może prowadzić do wielu problemów z jednostką napędową - od chwilowego spadku mocy po poważniejsze konsekwencje, takie jak zwiększone zanieczyszczenie powietrza czy uszkodzenie innych elementów układu, np. filtra DPF. Przy pierwszych objawach problemów warto sprawdzić zawór EGR i w razie potrzeby wykonać czyszczenie lub wymianę zaworu EGR.

Jeśli zawór EGR zablokuje się całkowicie lub dojdzie do nagromadzenia sadzy w rejonie kolektora wydechowego, może dojść do zaburzeń przepływu gazów i niewłaściwego spalania, co negatywnie wpływa na osiągi i emisję. Wówczas zawór recyrkulacji spalin nie będzie w stanie prawidłowo cofać część spalin, a w efekcie rośnie ryzyko uszkodzeń innych komponentów silnika.

Usunięcie zaworu EGR - czy to dobre rozwiązanie?

Niektórzy kierowcy decydują się na usunięcie zaworu EGR, jednak takie działanie wiąże się z naruszeniem norm emisji spalin i może skutkować wzrostem zanieczyszczenia powietrza. Poza tym modyfikacja tego typu często prowadzi do błędów w systemie i zapalania się kontrolki “check engine”.

Zamiast tego zaleca się regularne czyszczenie zaworu i dbałość o prawidłowe działanie całego układu chłodzenia silnika. Dzięki temu możliwe jest utrzymanie prawidłowej pracy silnika, redukcja obciążenia silnika oraz ograniczenie emisji szkodliwych substancji.